Ξανασυναντάμε λοιπόν τις Στροφάδες στην πορεία των χρόνων, στην ύστερη περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Για να κατανοήσουμε τις συνθήκες της εποχής, αναφέρουμε επιγραμματικά ότι μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204 μ.Χ., ιδρύεται η Αυτοκρατορία της Νίκαιας από το Θεόδωρο Α΄ Λάσκαρη, μεταξύ άλλων κρατών από βυζαντινούς αξιωματούχους που σκόπευαν να ανακαταλάβουν την πρωτεύουσα του Βυζαντίου. Ο Θεόδωρος Α΄Λάσκαρης γίνεται αυτοκράτορας Νίκαιας το 1205, ενώ το 1212 η κόρη του Ειρήνη, πριγκίπισσα της Νίκαιας, παντρεύεται τον Ιωάννη Γ΄ Βατάτζη και αργότερα γίνεται αυτοκράτειρα της Νίκαιας, μιας και ο πατέρας της προόριζε τον Ιωάννη Γ΄ Βατάτζη ως διάδοχο του. Απέκτησε ένα γιο τον Θεόδωρο Β’ Λάσκαρη, μετέπειτα αυτοκράτορα της Νίκαιας. Η Ειρήνη Λασκαρίνα, όπως αποκαλείται, γλύτωσε από ένα ναυάγιο χάρις στις Στροφάδες και ήταν δική της επιθυμία να γίνει μια μονή στα νησιά αυτά, όπως μας λέει η παράδοση. Το πρώτο μισό του 13ου αιώνα μ.Χ. ιδρύθηκε η Μονή Στροφάδων από το Θεόδωρο Α΄Λάσκαρη, αφιερωμένη στο Σωτήρα Χριστό, όπως συνηθιζόταν τότε από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες. Στο μεγαλύτερο από τα νησιά, τη Σταμφάνη, χτίστηκε το καστρομονάστηρο το οποίο –όσο παράξενο κι αν ακούγεται- υπάρχει ακόμα και σήμερα.
Θα αναρωτιέται κανείς πως είναι δυνατόν να στέκεται ακόμα ένα κτίσμα, σε ένα σύμπλεγμα ξεχασμένων μέσα στους αιώνες νησιών, αψηφώντας το χρόνο, τη φύση, τους σεισμούς, τις επανειλημμένες επιθέσεις και λεηλασίες των πειρατών. Κι όμως υπάρχει, και αν ποτέ το αποφασίσει κανείς, μπορεί να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι ότι το καστρομονάστηρο αυτό είναι στην ουσία βγαλμένο από άλλους καιρούς. Το κτιριακό συγκρότημα έχει μορφή καστρόπυργου, πρόκειται δηλαδή για ένα οχυρό μοναστήρι. Το καθολικό της μονής, δηλαδή ο κεντρικός Ναός, ο της Θείας Μεταμορφώσεως, βρίσκεται μέσα στον πύργο της μονής, πράγμα μοναδικό τουλάχιστον σε Ορθόδοξο μοναστήρι. Στο κτιριακό συγκρότημα, απέναντι από τον πύργο υπάρχει ο Ναΐσκος του Αγίου Γεωργίου.
Μέσα στο κτήριο υπάρχουν σημάδια της χρήσης του, βυζαντινές εικόνες, καντηλέρια, κεντήματα, ακόμα και μερικά γλυπτά όπως ο δικέφαλος αετός, ενώ το τείχος του έχει ύψος εικοσιπέντε μέτρα. Το μοναστήρι σήμερα είναι αφιερωμένο στην Παναγία της των πάντων χαράς και στον Άγιο Διονύσιο, που βρέθηκε εκεί μερικούς αιώνες μετά την ίδρυση του. Το 1530 ή το 1538 κατά τον Χιώτη, το μοναστήρι δέχεται επίθεση Σαρακινών, οπότε σφαγιάζονται οι Πατέρες της Μονής. Το μοναστήρι μετά από αυτή τη συμφορά σιγά - σιγά αρχίζει να αναζωογονείται και ξαναεπανδρώνεται.
Στα 1547 στο χωριό Αιγιαλός στη Ζάκυνθο, γεννήθηκε ο Άγιος Διονύσιος, ο οποίος σε ηλικία είκοσι ετών αποφασίζει να γίνει μοναχός στη μονή των Στροφάδων, με το όνομα Δανιήλ. Σε δύο χρόνια έγινε ηγούμενος της μονής, ενώ τον επόμενο χρόνο, χρίστηκε ιερέας. Το 1577 θέλοντας να πάει στους Αγίους Τόπους, βρίσκεται στην Αθήνα και συναντά τον επίσκοπο Νικάνορα, ο οποίος στη συνέχεια εισηγείται στον Πατριάρχη Ιερεμία την υποψηφιότητα του Δανιήλ ως επισκόπου Αιγίνης. Ο Ιερεμίας συναίνεσε και ο Δανιήλ χρίζεται επίσκοπος με το όνομα Διονύσιος. Το 1579 υποχρεώθηκε σε παραίτηση λόγω καταπόνησης της υγείας του και επιστρέφει στη Ζάκυνθο. Από παλιά, η οικογένεια του Αγίου –οικογένεια Σιγούρου- με την οικογένεια Μονδίνου είχαν έχθρα και συχνά συνέβαιναν συμπλοκές μεταξύ τους. Σε μία από αυτές δολοφονήθηκε ο αδερφός του Αγίου, Κωνσταντίνος και ο δολοφόνος κυνηγημένος ζήτησε καταφύγιο στη μονή που ήταν ηγούμενος ο Άγιος Διονύσιος τότε. Ομολόγησε το έγκλημα του και πως η οικογένεια του νεκρού τον κατεδίωκε. Ο Άγιος παρά τη θλίψη του, τον έκρυψε και τον φυγάδευσε για να αποτρέψει ένα ακόμα έγκλημα και να δώσει στο δολοφόνο τη δυνατότητα να μετανιώσει την πράξη του, συγχωρώντας τον ο ίδιος. Το 1622 ο Άγιος Διονύσιος φεύγει από τη ζωή, σε ηλικία εβδομήντα πέντε ετών και τελευταία του επιθυμία είναι να ταφεί στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, στις Στροφάδες, όπου είχε χειροτονηθεί ιερέας. Μερικά χρόνια αργότερα, το λείψανο του μεταφέρθηκε στη Ζάκυνθο, και σήμερα βρίσκεται στο ναό του Αγίου στην πόλη της Ζακύνθου. Ο κενός τάφος του Αγίου Διονυσίου υπάρχει στις Στροφάδες και το καστρομονάστηρο είναι πλέον αφιερωμένο και σε εκείνον.
Μια άλλη μορφή της Εκκλησίας, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος ο Ε΄ -κατά τη διάρκεια της πατριαρχίας του οποίου ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση- είχε γίνει μοναχός στη μονή του Αγίου Διονυσίου στις Στροφάδες κοντά στα 1770.
Στις 27 Αυγούστου 1886, ο σεισμός που έπληξε τη δυτική Πελοπόννησο, προκάλεσε προβλήματα και στις Στροφάδες καθώς το άφθονο πηγαίο γλυκό νερό που υπήρχε ως τότε στα νησιά μειώθηκε σημαντικά, με αποτέλεσμα τη σταδιακή ερήμωση των νησιών από τους πολλούς μοναχούς που κατοικούσαν εκεί για πολλούς αιώνες.
Τα κτίρια της μονής υπέστησαν σημαντικότατες ζημιές, κατά το σφοδρό σεισμό (ισχύος 6,6 R) της 18ης Νοεμβρίου 1997.
Σήμερα οι Στροφάδες είναι μέρος του εθνικού θαλάσσιου πάρκου Ζακύνθου και προστατεύονται. Μέσα στο καστρομονάστηρο μεταξύ των άλλων, υπάρχει ένας αλευρόμυλος, δώρο της Μεγάλης Αικατερίνης της Ρωσίας που τον γύριζαν με τα χέρια ή με γαϊδουράκια. Πάνω στις καμπάνες του μοναστηριού είναι ανάγλυφη η Παναγία και σκηνές από τη μοναστική ζωή. Η μονή είχε σημαντική βιβλιοθήκη και ιερά σκεύη μεγάλης αξίας. Τμήματα της βιβλιοθήκης αυτής και των ιερών σκευών βρίσκονται στο μοναστήρι στη Ζάκυνθο αλλά και στη Μαρκιανή βιβλιοθήκη της Βενετίας.
Πατώντας ΕΔΩ μπορείτε να δείτε μια σχετικά πρόσφατη εκπομπή της ΕΤ3 με θέμα τις Στροφάδες και να πάρετε μια ιδέα για το πως μοιάζουν αυτά τα νησιά σήμερα και τι σπάνια μνημεία φιλοξενούν.
Πηγές:
el.wikipedia.org
www.imzante.gr
www.katakolo.50g.com/strofades.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.